รางวัลไม่ได้แปลว่าขนมเสมอไป เพราะนอกจากขนมแล้วถ้าเราเลือกจะฝึกหมาด้วยการใช้รางวัล มีอีกหลายอย่างที่ใช้แทนขนมได้ และหลายอย่างหมาชอบกว่าขนมด้วยซ้ำ ถ้าเราเริ่มใช้สิ่งอื่น ๆ มาเป็นรางวัลเป็นการฝึกได้ จะช่วยให้หมาไม่ติดขนมด้วย ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างว่านอกจากขนมแล้วมีอะไรบ้างที่เป็นรางวัลได้
1. ขนม – สาเหตุที่มักใช้ในการเริ่มต้นฝึกเพราะสะดวกคนฝึกที่จะให้ แต่หมาเริ่มทำเป็นแล้วเราจะเริ่มเอาขนมออก และใช้อย่างอื่นแทนได้
2. อาหารหมา – นอกจากขนมแล้ว ถ้าหมาเราชอบอาหารเยอะจริง ๆ อาหารปกติเองก็เป็นรางวัลได้ และเป็นตัวเลือกที่ดีด้วยเพราะลดโอกาสหมาเบื่ออาหารจากการใช้ขนมบ่อย ๆ และการเอามาใช้ฝึกจะทำให้หมาชอบอาหารปกติเขามากขึ้นด้วย
3. คำชม – บางตัวก็ไม่สนใจคำชม แต่หมาหลายตัวชอบคำชม ซึ่งจริง ๆ เขาฟังไม่รู้เรื่องหรอกครับ แต่สิ่งที่เขาได้รับเวลาที่เราชมคือน้ำเสียงของเราที่ฟังดูมีความสุข และนั่นทำให้เขาดีใจ
4. การดม – หมาชอบดมที่สุด การได้ดมอะไร ๆ เป็นรางวัลในตัวเอง ถ้ากำลังฝึกเดินสายจูงอยู่และเขากำลังทำได้ดีการพักเดินให้เขาดมก็เป็นรางวัลที่ดีมาก ๆ
5. การลูบ/เกา – หมาหลายตัวชอบ แต่จะจุดที่ชอบก็ไม่เหมือนกัน และบางเวลาก็ต้องการ สังเกตุสัญญาณก่อนว่าหมาต้องการไหม ถ้าต้องการก็เป็นรางวัลที่ดีเลยโดยเฉพาะถ้าเรารู้จุดเกาของหมาเรา
6. ความสนใจ – บางครั้งแค่หันไปมองก็เป็นรางวัลแล้ว แต่นั่นก็ทำให้หลายครั้งพฤติกรรมกวน ๆ ของเขามักจะได้รางวัลจากเราโดยเราไม่ตั้งใจ
7. การเล่น – รวมถึงของเล่นต่าง ๆ เป็นรางวัลที่ให้ง่ายและสะดวกพอ ๆ กับขนมเลย ก่อนโยนบอลให้ลองใส่คำสั่งลงไปนิดหน่อยหมาจะสนุกกับทั้งคำสั่งและการเล่นไปพร้อม ๆ กัน
8. การฝึก – การฝึกคำสั่งที่เขาทำแล้วได้รางวัลบ่อย ๆ จะกลายเป็นรางวัลในตัวเองได้ ที่เจ๋งคือนั่นหมายถึงว่าสมมติว่าหมาเราชอบการนั่ง เราสามารถใช้การนั่งเป็นรางวัลในการฝึกท่าอื่นได้ด้วย เช่น บอกให้หมานอน ถ้าทำได้ก็บอกให้นั่งเพื่อเป็นรางวัล (สำหรับอ่านเทคนิคนี้เพิ่มเติม search ว่า Premack’s principal)
9. อะไรก็ได้ที่หมาชอบ – สุดท้ายแล้วรางวัลสามารถเป็นอะไรก็ได้ที่หมาเราชอบ ซึ่งหมาแต่ละตัวมีความชอบไม่เหมือนกัน การทำความรู้จักหมาตัวเองและรู้ว่าเขาชอบไม่ชอบอะไรนั้นจะทำให้เราหารางวัลให้เขาได้สร้างสรรค์ขึ้น และอาจจะชอบได้มากกว่าทุกอย่างที่ยกตัวอย่างไปก่อนหน้าด้วย
หวังว่าทั้งหมดนี้จะเป็นไอเดียตั้งต้นสำหรับใครที่กำลังอยากฝึกหมาแต่ไม่รู้จะใช้อะไรเป็นรางวัล และนอกจากที่ยกตัวอย่างไปแล้วหมาใครมีชอบอะไรแปลก ๆ แชร์กันได้นะครับ ส่วนหมาผมนั้นติดการหวีขนมากกก