ในการเลี้ยงหมามันง่ายที่จะบอกว่าเขาเป็นอย่างนั้นเพราะเป็นหมาพันธ์นี้ อย่างที่เรามักจะเห็นคอนเทนต์เกี่ยวกับหมาพันธ์ไหนดุ พันธ์ไหนฝึกง่าย พันธ์ไหนใจดี และอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่สร้างความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการเลี้ยงหมาให้สังคมตลอดเวลา

จริงอยู่ที่สายพันธ์มีผลต่อสัญชาติญาณของหมาแต่ละสายพันธ์โดยเฉพาะหมาพันธ์แท้ เพราะสายพันธ์เหล่านั้นมักถูกคัดสรรค์ลักษณะนิสัยให้เหมาะกับการใช้งานไปพร้อม ๆ กันกับการคัดรูปร่างหน้าตา แต่เช่นเดียวกันกับมนุษย์ ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมที่สุดคือการเลี้ยงดูและประสบการณ์ที่เจอ

ในความเป็นจริงแล้วมีงานวิจัยที่พบว่าสายพันธ์มีอิทธิพลเพียงแค่ 9% เท่านั้น ในขณะที่ส่วนที่เหลือเป็นเรื่องของปัจจัยที่เราปรับเปลี่ยนได้ เช่น การฝึก การพาเข้าสังคม สภาพแวดล้อมที่บ้าน การออกกำลังกาย นิสัยเจ้าของ และอาหารการกิน และรวมไปถึงความเป็นตัวเองของหมาแต่ละตัวด้วย

นั่นทำให้ในการฝึกหมาหลักการสำคัญคือ เราต้องคาดหวังจากหมาเราไว้เยอะ ๆ และในขณะเดียวกันก็ต้องรับได้กับทุกผลลัพท์เช่นกัน

คาดหวังจากหมาเราเยอะ ๆ

อย่างที่เราคุยกันไปข้างต้นว่า กว่า 90% ของพฤติกรรมหมาเรานั้นอยู่ในการควบคุมของเราเอง แต่หนึ่งในกับดักที่คนเลี้ยงหมาพบบ่อยคือการติดภาพของสายพันธ์และเผลอไม่คาดหวังในเรื่องที่พันธ์ของเขาขึ้นชื่อว่าไม่ถนัด และนั่นทำให้เราไม่ได้พยายามพัฒนาหมาเราในด้านนั้น ๆ และส่งผลให้เขาเป็นไปตามความเชื่อนั้น

ปัญหาของเรื่องนี้คือสำหรับหมาเรามันอาจจะไม่จริงก็ได้ เพราะแต่ละตัวในสายพันธ์เดียวกันก็มีความแตกต่างกันได้เยอะมาก เช่น ชิบะที่ขึ้นชื่อว่าเป็นสายพันธ์ที่ฝึกยาก แต่ชิบะเราอาจจะเป็นตัวที่ฝึกง่ายกว่าตัวอื่นก็ได้ใช่ไหมครับ ซึ่งถ้าเราไม่คาดหวังเรื่องนี้จากเขา และหาทางฝึกให้เขาให้ได้ แต่ยอมแพ้โดยให้เหตุผลว่าเป็นเพราะสายพันธ์เราจะไม่มีทางรู้ได้เลยว่าหมาเรานั้นทำอะไรได้แค่ไหน

และสุดท้ายคือเมื่อเราลองทุกทางแล้ว พบว่าหมาเราจะไม่ถนัดในเรื่องนั้นจริง ๆ คือยังไง ๆ ชิบะเราเขาไม่สามารถฟังคำสั่งได้เท่าบอร์เดอร์คอลลี่ของเพื่อนเราได้จริง ๆ ผมก็กล้าพูดได้ว่าหลังจากผ่านทุกอย่างที่เราพยายามมาแล้ว ชิบะเราฟังคำสั่งได้มากกว่าชิบะส่วนใหญ่แน่ ๆ

ดังนั้นสำหรับใครที่กำลังคิดเรื่องการเลี้ยงหมา หรือกำลังเลือกพันธ์หมา อย่าปล่อยให้ข้อจำกัดของแต่ละสายพันธ์ทำให้เราไม่เลือกเขา เพราะหมาทุกตัวมีทั้งข้อดี และข้อเสีย ซึ่งสายพันธ์เป็นเพียงปัจจัยเล็ก ๆ เท่านั้นที่ทำให้หมาเรามีนิสัยยังไง

ถ้าเราชอบขนาด และหน้าตาน่ารัก ๆ ของชิบะ อย่าปล่อยให้คำว่าภาพลักษณ์ว่าฝึกยากมาเป็นเหตุผลให้เราไม่เลือกเขา หรือถ้าใครชอบหมาบางแก้ว ก็อย่าปล่อยให้ภาพของหมาดุมาเป็นเหตุผล ทุกพันธ์ดุได้ และทุกพันธ์ฝึกยากได้ทั้งนั้น สิ่งสำคัญคือเตรียมตัวให้ดี และคาดหวังจากหมาเราไว้เยอะ ๆ และพยายามไปกับเขาเยอะ ๆ ครับ